फेअर प्रॅक्टिस कोड

प्रस्तावना

किनारा कॅपिटल प्रायव्हेट लिमिटेड (पूर्वी व्हिसेज होल्डिंग्ज अँड फायनान्स प्रायव्हेट लिमिटेड म्हणून ओळखले जाणारे) (यापुढे “किनारा कॅपिटल”/”कंपनी” म्हणून ओळखले जाणारे) ही एक अग्रगण्य फिनटेक NBFC आहे जी लघु व्यवसाय उद्योजकांना जलद आणि लवचिक तारणमुक्त कर्ज प्रदान करते, ज्यामुळे भारतातील वंचित MSME क्षेत्राचे आर्थिक समावेशन होते. किनारा कॅपिटल खेळत्या भांडवल आणि मालमत्ता खरेदीच्या गरजांसाठी रू 1-30 लाखांच्या श्रेणीत कर्ज प्रदान करते. किनारा कॅपिटल MSME क्षेत्रातील मायक्रोफायनान्स आणि व्यावसायिक भांडवल यांच्यातील हरवलेल्या दुव्याकडे लक्ष देत आहे. अशा कर्जासाठीचा निधी बँक आणि इतर आर्थिक संस्थांकडून संभवनिय कर्जदारांना वितरित करण्यासाठी घेतला जातो.

नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपन्यांना (NBFC) रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ने जारी केलेल्या मास्टर सर्क्युलर रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (नॉनबँकिंग वित्तीय कंपनी – स्केल बेस्ड रेग्युलेशन) निर्देश, 2023 (“निर्देश”), 2023 (जे वेळोवेळी सुधारित केले जातात) नुसार, संचालक मंडळाने किनारा कॅपिटलसाठी एक उचित आचार संहिता अंगीकारली आहे.

परिचय

रिझर्व्ह बँकेने भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या मास्टर सर्क्युलर, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (नॉनबँकिंग वित्तीय कंपनी – स्केल बेस्ड रेग्युलेशन) निर्देश, 2023 (“निर्देश”) जे वेळोवेळी सुधारित केले जातात, त्यानुसार कर्ज व्यवसाय करताना सर्व NBFCनी अंगीकारावे अशा एका उचित आचार संहिते (FPC) बद्दल मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. मार्गदर्शक तत्त्वांनी इतरांमध्ये, कर्जाच्या अटी व शर्तींवर पुरेसा खुलासा करण्याची सामान्य तत्त्वे आणि एक नॉन-कोएर्सीव्ह रिकव्हरी पद्धत स्वीकारण्याची सामान्य तत्त्वे समाविष्ट केली आहेत. अलीकडच्या घडामोडी आणि एनबीएफसीमधील झपाट्याने होणारी वाढ लक्षात घेता त्यात सुधारणा करण्यात आली.

उद्देश

या संहितेचा उद्देश प्रामुख्याने आमच्या सर्व ग्राहकांसोबत निष्पक्ष आणि पारदर्शक व्यवहार सुनिश्चित करणे हा आहे. यामुळे ग्राहकांना उत्पादने आणि कंपनीकडून आकारण्यात येणाऱ्या विविध शुल्कांबद्दल अधिक चांगल्या प्रकारे माहिती मिळण्यास मदत होईल.

कंपनी खाली नमूद केलेल्या फेअर प्रॅक्टिस कोडचे अनुसरण करेल. कोडची मुख्य उद्दीष्टे आहेत:

• ग्राहक संबंधांसाठी किमान मानके निश्चित करून फेअर प्रॅक्टिसचा प्रचार;
• वाढीव पारदर्शकता जेणेकरून ग्राहक कंपनीच्या सेवांद्वारे काय योग्य अपेक्षा करू शकतो हे ग्राहकाला पूर्णपणे समजेल;
• उच्च ऑपरेटिंग मानक साध्य करण्यासाठी, स्पर्धेद्वारे, बाजार शक्तींना प्रोत्साहन;
• ग्राहक आणि कंपनी यांच्यात योग्य आणि सौहार्दपूर्ण संबंधांना प्रोत्साहन; आणि
• ग्राहकांमधील विश्वासाला पाठबळ देणे

मुख्य विचार

येथे स्वीकारल्याप्रमाणे फेअर प्रॅक्टिस कोड, उपरोक्त आरबीआय परिपत्रकात समाविष्ट असलेल्या एनबीएफसीसाठीच्या फेअर प्रॅक्टिस कोडवरील मार्गदर्शक तत्त्वांच्या अनुरुप आहे.

फेअर प्रॅक्टिस कोड

कार्यक्षमता, ग्राहक अभिमुखता आणि कॉर्पोरेट गव्हर्नन्स तत्त्वांवर लक्ष केंद्रित करून कंपनीचा व्यवसाय प्रचलित वैधानिक आणि नियामक आवश्यकतांनुसार केला जाईल. याव्यतिरिक्त, कंपनी तिच्या कार्यामध्ये फेअर प्रॅक्टिस कोडचे पालन करेल.

प्रक्रिया आणि मार्गदर्शक तत्त्वे

मुख्य घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

a) कर्जासाठीचे अर्ज आणि त्यांची प्रक्रिया

• कर्जदाराशी केलेला सर्व लेखी पत्रव्यवहार कर्जदाराला समजेल अशा भाषेत स्पष्ट केला जाईल.
• कर्जाच्या अर्जामध्ये आवश्यक माहितीचा समावेश असेल, जिचा परिणाम कर्जदाराच्या हितावर होतो, ज्यामुळे इतर एनबीएफसींनी देऊ केलेल्या अटी व शर्तींशी अर्थपूर्ण तुलना केली जाऊ शकते आणि कर्जदार एक माहिती पूर्ण निर्णय घेऊ शकेल. कर्जासाठीचा अर्ज त्यासह सबमिट करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे देखील सूचित करू शकतात.
• सर्व कर्ज अनुप्रयोगांच्या पावतीची पोच डिजिटल पद्धतीने दिली जाते.
• कंपनी कर्जासाठीच्या अर्जांची पडताळणी वाजवी कालावधीमध्ये करेल.
• कंपनी अर्जास त्याच्या / तिचा अर्ज नाकारला जाण्याची कारणे सांगेल.

b) कर्ज मूल्यांकन आणि अटी/शर्थी

कर्जाच्या प्रमुख अटी आणि शर्ती कर्जदाराने विनंती केल्यानुसार त्यांना समजेल अशा भाषेत समजावून सांगितल्या जातील. मंजूर कर्जाची रक्कम अटी व शर्तींसह वार्षिक व्याजदर व त्याची अर्ज करण्याची पद्धत यासह. याव्यतिरिक्त, कर्जाच्या करारात उशिरा केलेल्या परतफेडीसाठी आकारण्यात येणारे कोणतेही दंडात्मक शुल्क स्पष्टपणे (ठळक अक्षरात) लेखी स्वरूपात नमूद केले जाईल. कंपनी कर्जदाराद्वारे या सर्व अटी व शर्तींची दिलेली स्वीकृती कंपनीच्या फाईलमध्ये बाळगेल.

c) कर्जाचे वितरण अटी व शर्तींमधील बदलांसह

कंपनी तिच्या सर्व कर्जदारांना अटी आणि शर्तींमधील कोणत्याही बदलाची सूचना देईल – ज्यामध्ये वितरण वेळापत्रक, व्याजदर, सेवा शुल्क, प्रीपेमेंट शुल्क इत्यादींचा समावेश असेल. कंपनी हे देखील सुनिश्चित करेल की व्याज दर आणि शुल्कातील बदलांचा परिणाम केवळ संभाव्यपणे होईल. या संदर्भात योग्य तरतूद कर्ज करारामध्ये समाविष्ट केली जाईल.

कराराअंतर्गत देय किंवा कामगिरीला परत घेणे / गती देण्याचा निर्णय देखील कर्जाच्या कराराच्या अनुरुप असावा.

कंपनी सर्व सिक्युरिटीजची संपूर्ण थकबाकी परतफेड केल्यावर किंवा कर्जाची थकबाकी रक्कम प्राप्त केल्यावर त्या कर्जदाराद्वारे इतर कोणत्याही दाव्यासाठी कोणताही कायदेशीर हक्क किंवा कर्जाच्या अधीन असलेला दावा लक्षात घेऊन त्या मुक्त करेल. जर अशा प्रकारच्या हक्काचा उपयोग करायचा असेल तर कर्जदारास उर्वरित दाव्यांविषयी आणि संबंधित दाव्याशी संबंधित दावा निकाली काढल्याशिवाय सिक्युरिटीज टिकवून ठेवण्याचा अधिकार असलेल्या अटींबद्दल संपूर्ण माहिती दिली जाईल.

d) सामान्य

• कर्ज कराराच्या अटी व शर्तींमध्ये प्रदान केलेल्या उद्दीष्टांशिवाय कंपनी कर्जदाराच्या कार्यात हस्तक्षेप करण्यापासून परावृत्त करेल (कर्जदाराने आधी उघड न केलेली माहिती कंपनीच्या निदर्शनास आली नाही तर).
• कर्जाचे वितरण झाल्या नंतर कर्जाच्या अटी व शर्तींमध्ये झालेले कोणतेही बदल, कर्जदारास योग्यरित्या कळविले जातील. पुढे, सर्व बदल केवळ भविष्यातील आधारावर प्रभावी असतील.
• कंपनी आपल्या वेबसाइटवर सर्व कर्ज उत्पादनांची ठळक वैशिष्ट्ये प्रकाशित करेल.
• व्याज दर आणि जोखमीच्या श्रेणीकरणासाठी दृष्टिकोन कंपनीच्या वेबसाइटवर उपलब्ध करुन देण्यात येईल. जेव्हा व्याज दरात बदल होईल तेव्हा वेबसाइटमध्ये प्रकाशित केलेली माहिती अपडेट केली जाईल.
• कंपनी कर्ज कागदपत्रे/मालमत्ता कागदपत्रे केंद्रीकृत ठिकाणी (फायर प्रूफ एन्व्हायर्नमेंट) साठवेल.
• कंपनी कर्ज देण्याच्या बाबतीत वय, लिंग, लैंगिक प्रवृत्ती, जात, धर्म, वैवाहिक स्थिती, आरोग्य स्थिती, अपंगत्व, राजकीय संलग्नता किंवा ट्रेड युनियनमध्ये सहभाग या आधारावर भेदभाव करणार नाही. कंपनीच्या अधिकाऱ्यांना कर्ज मंजूर होण्यापूर्वी आणि कर्ज मंजूर झाल्यानंतर ग्राहकांशी त्यांच्या सर्व व्यवहारांमध्ये योग्यरित्या वागण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल.
• कंपनीच्या अधिकाऱ्यांना कर्जाची मंजुरी देण्यापूर्वी आणि नंतर, दोन्ही वेळी ग्राहकांशी त्यांच्या सर्व व्यवहारात योग्यरित्या वागण्याचे योग्य प्रशिक्षण दिले जाईल.
• कर्ज घेतलेल्या खात्याच्या हस्तांतरणासाठी कर्जदाराकडून विनंती मिळाल्यास, संमती किंवा अन्यथा म्हणजेच कंपनीचा आक्षेप, जर काही असेल तर – कोणतीही विनंती मिळाल्यानंतर 21 दिवसांच्या आत कर्जदाराला कळविले जाईल. अशी हस्तांतरण कायद्याच्या अनुषंगाने पारदर्शक कंत्राटी अटींनुसार असेल.
• कर्जाच्या पुनर्प्राप्तीच्या बाबतीत, त्याच्या धोरणाशी सुसंगत, कंपनी कोणत्याही छळाचा अवलंब करणार नाही – जसे की कर्जदारांना सतत त्रास देणे, कर्जाच्या पुनर्प्राप्तीसाठी बळाचा वापर इत्यादी. तथापि, कंपनी कर्जदाराच्या थकबाकी देण्यात विलंब किंवा न भरल्यास कर्जदारावर आवश्यक कायदेशीर किंवा इतर संग्रह संबंधित कार्यवाही करण्यापासून माघार घेणार नाही.
• कंपनी ज्या गोष्टी चुकीच्या घडतील त्या सुधारण्यासाठी जलद आणि कार्यक्षमतेने कार्यवाही पुढील गोष्टी वापरुन करेल:
  • जलदगतीने चुका सुधारणे;
  • कंपनीने ग्राहकांच्या तक्रारी त्वरित निवारण करणे ग्राहकांच्या तक्रारींच्या निवारण यंत्रणेनुसार तयार केले आहे;
  • आमच्या ग्राहकांना अद्याप आमच्या मदतीने समाधानी नसल्यास त्यांची तक्रार कशी पुढे आणावी हे आमच्या ग्राहकांना सांगणे;
  • आपण आपल्या चुकांमुळे लागू केलेले कोणतेही शुल्क परत करणे.
• वैयक्तिक कर्जदारांना मंजूर केलेल्या सर्व फ्लोटिंग रेट टर्म कर्जावर कंपनी फोरक्लोजर शुल्क/पूर्व-पेमेंट दंड आकारणार नाही.

e) संचालक मंडळाची जबाबदारी

कंपनीच्या संचालक मंडळाने संस्थेमध्ये योग्य तक्रारी निवारण यंत्रणा देखील स्थापन करावी. अशा यंत्रणेने हे सुनिश्चित केले पाहिजे की कंपनीमध्ये काम करणाऱ्यांच्या निर्णयामुळे उद्भवणारे सर्व विवाद कमीतकमी पुढील उच्च स्तरावर ऐकले जातील आणि विल्हेवाट लावले जातील. संचालक मंडळ योग्य पद्धतींचे अनुपालन आणि व्यवस्थापनाच्या विविध स्तरांवर तक्रारीच्या निवारण यंत्रणेचे कार्य करण्याचे नियतकालिक पुनरावलोकन प्रदान करेल. अशा पुनरावलोकनांचा एकत्रित अहवाल मंडळाने विहित केल्यानुसार तिमाही आधारावर मंडळाला सादर केला जाईल.

f) तक्रार निवारण अधिकारी

कंपनी त्यांच्या शाखा / ज्या ठिकाणी व्यवसाय आहे तेथे पुढील गोष्टी दर्शवेल:

• कंपनीविरुद्धच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी जनतेला संपर्क साधता येईल अशा तक्रार निवारण अधिकाऱ्याचे नाव आणि संपर्क तपशील (टेलिफोन/मोबाइल नंबर आणि ईमेल पत्ता).
• ग्राहक कंपनीच्या सेवेबद्दल तक्रार करू शकतो किंवा त्यांचे असमाधान व्यक्त करू शकतो, खाली दिलेल्या परिच्छेद (के) मध्ये निर्दिष्ट केलेल्या पद्धतीमध्ये आणि कंपनीच्या वेबसाइट https://kinaracapital.com/customer-grievance-redressal-policy वर निर्दिष्ट केलेल्या पद्धतीने.

g) भाषा आणि संवाद पद्धत फेअर प्रॅक्टिस कोड

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने दिलेल्या मार्गदर्शक तत्वांवर आधारित, उचित आचार संहिता (जी शक्यतो स्थानिक भाषेत किंवा कर्जदाराला समजेल अशा भाषेत असली पाहिजे) सर्व NBFC नी त्यांच्या बोर्डाच्या मान्यतेसह लागू केली पाहिजे. विविध भागधारकांच्या माहितीसाठी कंपनी आपल्या वेबसाइटवर वर नमूद केलेला फेअर प्रॅक्टिस कोड दर्शवेल.

h) नियमित पुनरावलोकन

या संदर्भात आरबीआयने जारी केलेल्या ताज्या मार्गदर्शक तत्त्वांच्या आणि स्वतःच्या अनुभवावर आधारे वेळोवेळी आवश्यक असलेल्या कोडचे पुनरावलोकन आणि परिष्कृत करेल.

i) कंपनीने आकारलेल्या अत्यधिक व्याजांबद्दलच्या तक्रारी

कंपनी व्याजदर आणि प्रक्रिया आणि इतर शुल्क असल्यास, ते निश्चित करण्यासाठी तसेच ते जास्त नाहीत याची खात्री करण्यासाठी योग्य अंतर्गत तत्त्वे आणि प्रक्रिया यांची आखणी करेल.

कंपनी निधीची किंमत, मार्जिन आणि जोखीम प्रीमियम इत्यादी संबंधित घटकांचा विचार करून व्याज दर मॉडेल स्वीकारेल आणि कर्ज आणि अॅडव्हान्ससाठी आकारल्या जाणार्या व्याजाचा दर निश्चित करेल.

व्याज दर आणि जोखमीच्या श्रेणीकरणासाठी दृष्टिकोन, अर्थात आर्थिक सामर्थ्य, व्यवसाय, व्यवसायावर परिणाम करणारे नियामक वातावरण, स्पर्धा, कर्जदाराचा मागील इतिहास आणि कर्जदारांच्या वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये स्वारस्य असलेले वेगवेगळे दर आकारण्यासाठी युक्तिवाद जाहीर केला जाईल आणि कर्जदार किंवा ग्राहकांना अर्जाच्या फॉर्ममधील आणि मंजुरी पत्रात स्पष्टपणे संवाद साधला जाईल.

व्याज दर आणि जोखमीच्या श्रेणीकरणासाठी दृष्टिकोन देखील कंपनीच्या वेबसाइटवर उपलब्ध करुन देण्यात येईल किंवा संबंधित वर्तमानपत्रांमध्ये प्रकाशित केला जाईल. वेबसाइटवर प्रकाशित केलेली किंवा अन्यथा प्रकाशित केलेली माहिती जेव्हा व्याज दरात बदल असेल तेव्हा अपडेट केली जाईल. व्याजाचा दर वार्षिक दर असावा जेणेकरून कर्जदारास खात्यावर आकारले जाणाऱ्या अचूक व्याज दरची जाणीव असेल.

j) कंपनीने वित्तपुरवठा केलेल्या तारण मालमत्तेच्या पुनर्वसनासंदर्भात स्पष्टीकरण

कंपनीकडे कर्जदारासह करार/कर्ज करारामध्ये अंगभूत री-पझेशन क्लॉज असेल जो कायदेशीर अंमलबजावणीयोग्य असणे आवश्यक आहे. कंपनीने याची खात्री करुन घ्यावी की त्याची सुरक्षा, मूल्यमापन आणि त्याची प्राप्ती अंमलबजावणी करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया योग्य आणि पारदर्शक असेल. ग्राहकांसोबत योग्य पद्धतीने व्यवहार करण्यासाठी कर्मचार्‍यांना पुरेसे प्रशिक्षण दिले जाईल हे सुद्धा कंपनी सुनिश्चित करेल.

पारदर्शकता सुनिश्चित करण्यासाठी, करार/कर्ज कराराच्या अटी व शर्तींमध्ये संबंधित तरतुदी देखील असाव्यात:

1. ताब्यात घेण्यापूर्वी नोटीसचा कालावधी;
2. अशी परिस्थिती ज्यामध्ये सूचना कालावधी माफ केला जाऊ शकतो;
3. तारण ताब्यात घेण्याची प्रक्रिया;
4. मालमत्तेची विक्री/लिलाव करण्यापूर्वी कर्जाची परतफेड करण्यासाठी कर्जदाराला अंतिम संधी देण्याची तरतूद;
5. कर्जदाराला पुन्हा जागा देण्याची प्रक्रिया
6. मालमत्तेची विक्री / लिलावाची प्रक्रिया.

अशा अटी व शर्तींची एक प्रत कर्जदारांना परिपत्रकाच्या दृष्टीने उपलब्ध करुन दिली जाईल ज्यात असे म्हटले गेले पाहिजे की कर्ज मंजुरीच्या वेळी सर्व कर्जदारांना कर्जाच्या करारामध्ये उद्धृत केलेल्या प्रत्येक संलग्नकांच्या प्रतसह कर्ज कराराची एक प्रत कंपनी नेहमीच देऊ शकते, जी अशा कर्ज कराराचा मुख्य घटक बनवू शकते.

k) ग्राहकांच्या तक्रारी आणि निवारण

किनारा कॅपिटलमध्ये एक मजबूत तक्रार निवारण यंत्रणा आहे. ग्राहकांच्या तक्रारी प्रभावीपणे सोडविण्यासाठी, किनारा कॅपिटलने खाली वर्णन केल्यानुसार संवादाचे अनेक मार्ग सादर केले आहेत. एखादा ग्राहक तक्रार एस्कलेट करू शकतो किंवा खाली सूचीबद्ध केलेल्या कोणत्याही पद्धतीने कंपनीच्या सेवेबद्दल असंतोष व्यक्त करू शकतो:

1. त्यांच्या सर्व्हिस हबमध्ये जा आणि हब मॅनेजरशी बोला.
2. सोमवार ते शुक्रवार | सकाळी 9.30 ते संध्याकाळी 6.00 1800-103-2683 या टोल-फ्री कस्टमर केअर नंबरवर कॉल करा आणि आमच्या कस्टमर केअर एजंटशी बोला.
3. आम्हाला ग्राहक समस्या [email protected] वर ईमेल करा
4. आमच्या वेबसाइटवर तक्रार करा – www.kinaracapital.com/contact-us/
5. नोंदणीकृत कार्यालयाला पत्रे किंवा सूचना पाठवा:

नोंदणीकृत कार्यालय पत्ता:

ग्राहक सेवा अधिकारी
किनारा कॅपिटल,
क्र. 50, दूसरा मजला, 100 फुट रोड, एचएएल 2रा
स्तर (डिफेंस कॉलनी),
इंदिरानगर, बंगलोर, कर्नाटक 560038

वाजवी वेळ वाट पाहल्यानंतर, जर ग्राहकांना असे वाटले की त्याच्या समस्येवर अद्याप लक्ष दिले जात नाही किंवा त्याच्या निराकरण केले नाही तर तो / ती कंपनीच्या एस्केलेशन मॅट्रिक्सनुसार हा मुद्दा पुढे नेऊ शकेल.

4th Level Escalation: अशा अपवादात्मक परिस्थितीमध्ये जेथे ग्राहक 3rd स्तराच्या एस्कलेशने दिलेल्या प्रतिसादाने समाधानी नसेल आणि जर समस्या नोंदविल्या नंतर 1 महिन्यामध्ये निराकरण झाली नाही, तर ग्राहक एनबीएफसी लोकपाल यांना खाली दिलेल्या माहितीनुसार संपर्क करू शकतात:

पुनरावलोकन

नियामक आवश्यकतांमध्ये बदल सामावून घेण्यासाठी या धोरणाचे वार्षिक किंवा आवश्यकतेनुसार पुनरावलोकन केले जाईल.

लागू असलेल्या मर्यादेपर्यंत, कंपनी निर्देशांमधील कोणत्याही नवीन सुधारणांनुसार बदलांशी सुसंगत राहण्यासाठी आणि त्यांची अंमलबजावणी करण्यासाठी विद्यमान प्रक्रियांमध्ये आवश्यक ते बदल करेल.